آموزشی

بیش فعالی در کودکان چگونه خود را نمایش میدهد؟

اگر فکر میکنید که فرزند شما دچار بیش فعالی است و یا اینکه این اختلال در او تشخیص داده شده است و میخواهید از این تشخیص اطمینان حاصل نمایید، این مقاله از گامی نو به شما کمک میکند تا علائم و نشانه های این اختلال را تشخیص داده و سریع تر برای رفع آن اقدام فرمایید.

بیش فعالی یا اختلال کمبود توجه 

اینکه فرزند شما گاهی اوقات تکالیف خود را فراموش کند، بدون فکر دست به عملی بزند، به وسایل اتاق خود مانند تخت خواب یا میز تحریر آسی بزند یا درست در جایی که باید تمرکز داشته باشد و کار خاصی مانند غذا خوردن را انجام دهد، شروع به تقلا و بی قراری کند و … ممکن است بسیار طبیعی و همچنین ممکن است از سری علائم بیش فعالی (ADHD) یا اختلال کمبود (ADD) توجه باشد.

طبیعی است که کودکان گهگاه تکالیف خود را فراموش کنند، در طول کلاس رویاپردازی کنند، بدون فکر عمل کنند، یا سر میز شام بی قرار شوند. اما بی توجهی، تکانشگری و بیش فعالی نیز از علائم اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) هستند که گاهی اوقات به عنوان اختلال کمبود توجه یا ADD شناخته می شوند.

ADHD چیست؟

میتوان گفت که ADHD، یک ناهنجاری‌ عصبی رشدی یا اختلال‌ عصبی رشدی است که معمولا علائم اولیه آن در سنین پیش از دبستان یعنی قبل از 7 سالگی شروع به ظاهر شدن می کند. این اختلال باعث میشود که کودک در مهار واکنش های غیر ارادی ناتوان شود یا این کار برای او به شدت سخت شود.
این واکنش ها می تواند حرکتی، گفتاری و حتی توجهی باشد. برای مثال ممکن است که کودک آرام بنشیند یا به حرف های والدین گوش ندهد و یا هر چقدر که کار خواسته شده از او مشخص و واضح باشد، باز هم نتواند به آن ها عمل کند، از وسایل مختلف مانند جاکفشی یا میز کنسول بالا برود و … .
در این صورت ممکن است به کودک برچسب هایی مانند لجباز، تنبل، بی انضباط یا خراب کار زده شود در حالی که این رفتار ها تنها از مشخصه های ADHD هستند.

تفاوت رفتار های طبیعی سن کودک با ADHD 

ممکن است تشخیص اینکه رفتار کودک ما طبیعی و مقتضی سنش است یا از علائم بیش فعالی بسیار سخت باشد. دیدن چند علامت از موارد گفته شده نمیتواند ثابت کند که فرزندمان دچار بیش فعالی است.
ممکن است این علائم فقط در شرایط یا زمان های خاصی نشان داده شوند که در نتیجه اختلال بیش فعالی یا ADHD نمیتواند باشد. اگر این علائم بدون توجه به زمان و مکان خاص مانند مدرسه، خانه، بازی، غذا خوردن و … ظاهر شود آن زمان نیاز است که نگاهی دقیق تر و بررسی کاملی از این رفتارها داشته باشیم.

اگر تجربه برخورد با چنین کودکانی را داشته باشید قطعا میدانید که زندگی با کودکان دارای این اختلال به عنوان والدین آن ها طاقت فرسا باشد اما با مشاوره درست فعالیت های زیادی وجود دارد که به کنترل و حتی غلبه بر این علائم منجر می شود که زندگی روزانه را با آرامش بیشتری همراه می کند.

باور های غلط و صحیح در مورد ADHD 

  • غلط : همه کودکان مبتلا به ADHD بیش فعال هستند
  • صحیح : برخی از کودکان مبتلا به این اختلال بیش فعال هستند برخی دیگر ممکن است مشکل عدم توجه داشته باشند.

  • غلط : امکان توجه درست برای کودکان مبتلا به ADHD وجود ندارد
  • صحیح : اغلب این کودکان میتوانند روی فعالیت های مورد علاقه شان به خوبی توجه کنند ولی برای موارد خسته کننده و تکراری بر خلاف تلاششان توجه کافی را نمیتوانند داشته باشند.

  • غلط : عدم توجه کودکان دارای این مشکل اختیاری و از سر لجبازی است.
  • صحیح : برخلاف تلاشی که این کودکان برای انجام کار صحیح انجام می دهند، نمیتوانند آرام بنشینند یا به خوبی توجه داشته باشد و این کار از روی رفتار عمدی نیست.

  • غلط : ADHD خود به خود درمان میشود.
  • صحیح :  علائم ADHD اگر نادیده گرفته شود ممکن است تا بزرگسالی ادامه پیدا کند پس بهتر است با درمان صحیح علائم را مدیریت کرد و به حداقل رساند.

  • غلط : دارو تنها درمان برای این اختلال است.
  • صحیح : ممکن است در مواردی نیاز به تجویز دارو باشد اما ممکن است تنها با تمرین و آموزش، ورزش و تغذیه مناسب و حمایت های لازم در مدرسه و خانه بشود آن را کنترل کرد.

بیش فعالی چگونه خود را نمایش میدهد؟

بیش فعالی یا به تعبیر صحیح تر ADHD ممکن است این تصور را ایجاد کند که کودک مبتلا دائما در حال تحرک و خارج از کنترل است اما در واقعیت این اختلال بسیار پیچیده تر از این موارد است.
برخی از کودکان مبتلا به ADHD بیش فعال هستند برخی دیگر ممکن است بسیار ساکت باشند در حالی که در حال خیال بافی هستند و یا در برخی موارد بیش از حد روی یک فعالیت تمرکز کنند به طوری که جا به جایی بین چند کار برای آن ها بسیار مشکل باشد. همچنین برخی نیز بی توجهی کمی دارند اما واکنش های بیش از حدی در برابر مسائل نشان میدهند.

به طور کلی ADHD در کودکان مبتلا به دسته تقسیم میشود:

  • بی توجه اما نه بیش فعال یا تناکشی
  • بیش فعالی و تناکنشی اما قادر به توجه و تمرکز
  • بیش فعال، بی توجه و تناکنشی (رایج ترین شکل)

مورد اول یعنی کودکانی که تنها بی توجه هستند اغلب نادیده گرفته می شوند زیرا علائم فیزیکی چندانی ندارند. این افراد معمولا ممکن است موجب تنش بین آن ها و والدین و معلمان شود زیرا معمولا به حرف آن ها گوش نمیدهند که در نتیجه باعث عملکرد ضعیف در مدرسه میشود یا ممکن است با هم بازی هایشان درگیر شوند زیرا نمی توانند بر قوانین بازی پایبند بمانند.

بنابراین، هم کودکی نمی تواند یکجا بنشیند و پرحرفی میکند و هم کودک رویاپردازی که تنها و ساکت می نشیند و در افکار خود غرق می شود، ممکن است ADHD داشته باشد.

آیا ADHD در دختران نیز بروز پیدا می کند؟

این تصوری غلط است که تنها پسر بچه ها دچار بیش فعالی می شوند. گاهی ممکن است بیش فعالی در دختر بچه ها متفاوت از پسر ها باشد که همین امر تشخیص را سخت تر میکند.

علائم بیش فعالی در دختر بچه ها ممکن است با اضطراب، فراموشی، حواس پرتی، بی نظمی و  عدم تمرکز همراه باشد. دختر ها برای جبران این موارد ممکن است تلاش بیشتری به خرج دهند و با انجام کارهایی مانند انجام بهتر تکالیف مدرسه برای جبران مشکلات خود مقابله کنند.
به دلیل این قابلیت یعنی پنهان کردن علائم توسط دختر ها ممکن است، تشخیص رسمی برای اختلال آن ها انجام نشود و مجبور به تحمل نشانه های این اختلال در طول زندگی خود باشند. مشکلاتی نظیر روابط، اعتماد به نفس پایین یا افسردگی نشات گرفته  از این مقابله در برابر علائم است.

اثرات مثبت ADHD در کودکان

ممکن است کودکان مبتلا به کمبود توجه ویژگی های مثبتی از خود نشان دهند که البته هیچ ربطی به هوش و استعداد ندارد:

خلاقیت : کودکان مبتلا به ADHD بسیار خلاق هستند و قوه تخیل بالایی دارند که ممکن است با استفاده درست بتواند چندین ایده را به طور همزمان مدیریت کند و یا به یک فرد مبتکر تبدیل شود. مثلا برای دراور یا کمد لباس خود طرح های خلاقانه ابداع کند. درست است که این افراد به راحتی حواسشان پرت میشود اما در برخی موارد نکاتی را میبینند که یک فرد عادی متوجه آن نمیشود.

انعطاف : به دلیل فکر کردن درمورد چند مورد مختلف این کودکان بسیار منعطف هستند و ذهن بازی برای ایده های مختلف دارند.

اشتیاق : کودکان مبتلا به این اختلال به ندرت حوصله سر بر هستند و شخصیت پر جنب و جوشی دارند به همین دلیل وقت گذراندن با آن ها سرگرم کننده است.

انگیزه : بچه های ADHD بسیار با انگیزه هستند و برای رسیدن به هدفی که در ذهن دارند بسیار مصر هستند و شما به راحتی نمی توانید آن ها از کاری که به آن علاقه دارند منصرف کنید.

توصیه هایی به والدینی که فرزند ADHD دارند

به سلامت خود اهمیت بدهید

برای این که بتوانید از فرزندان خود به خوبی مراقبت کنید باید ابتدا مراقب خودتان باشید، تغذیه سالم، ورزش، خواب کافی، دوری از استرس رسیدگی به پوست و بدن خود روزانه مقابل یک میز آرایش از جمله مواردی هست که باید آنها را مورد توجه قرار دهید و از درخواست حمایت از دوستان و معلمین غافل نشوید.

برنامه ریزی داشته باشید

یک برنامه روتین و روزمره ساده داشته باشید و فرزند خود را با فعالیت های سالم سرگرم نمایید. این کار باعث میشود که به فرزندتان کمک کنید تا متمرکز و منظم باشد.

درخواست های خود را واضح بیان کنید

هرچه ساده تر مسائل را توضیح دهید و قواعد را روشن سازید کودک شما بهتر میداند که باید به چه مواردی پایبند بماند. همچنین عواقب تخطی از این قوانین و قواعد را نیز به وضوح مشخص سازید تا کودک متوجه شود که با رعایت نکردن یا انجام آن ها، چه اتفاقی روی خواهد داد.

برای کودک خود فعالیت بدنی مستمر و خواب کافی در نظر بگیرید

فعالیت بدنی باعث بهبود تمرکز و رشد مغز می شود و خواب با کیفیت و کافی روی یک تشک مرغوب می تواند تا حد زیادی علائم ADHD را کاهش دهد .

غذای خوب برای فرزندتان آماده نمایید

برای مدیریت بهتر علایم این ناهنجاری داشتن رژیم غذایی سالم و مغذی ضروری است. بهتر است از وعده های غذایی و میان وعده ها هر 3 ساعت یکبار استفاده کنید و از غذا های ناسالم و شیرین خودداری نمایید.

به تعامل آن ها کمک کنید

به کودکان خود یاد دهید که چگونه شنونده خوبی باشند و بتوانند زبان بدن افراد را بخوانند که بتوانند به خوبی با افراد تعامل مناسب را داشته باشند.

با الهام از helpguide

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *